هیپنوتیزم اریکسونی چیست؟و چه کاربردهایی در زندگی ما می تواند داشته باشد؟

هیپنوتیزم چیست ؟

یکی از پدیده هایی که در تاریخ بشر در زمینه سلامتی انسان نقش بسیار مهمی را ایفا کرده است هیپنوتیزم است.

هیپنوتیزم پدیده ای است که انسان به طور طبیعی در زندگی خود به کار می برده که از انوع آن مراقبه هایی است که انسان در طول موجودیت خود بر روی کره زمین انجام داده و در مراقبه های خود تغییراتی را که انسان میخواسته بدست بیاورد از این طریق بدست آورده است این تغییرات از یک موفقیت ساده در کسب و کار گرفته تا درمان بیماریها.

در همین راستا باز هم به مواردی بر میخوریم که نشان از وجود یک وضعیت خاص عصبی است که نوعی هیپنوتیزم است مانند

اشخاصی که در خواب حرف می زنند یا حتی راه می روند همگی نشان از این دارند که شرایط سیستم عصبی ما گاهی در یک وضعیت بین خواب و بیداری قرار می گیرد (وضعیت هیپنوتیزمی ) و در این وضعیت بین خواب و بیداری انسان کارهای فوق العاده ای انجام می دهد و اما قرنها طول کشید تا انسان بتواند این وضعیت را تحت کنترل در بیاورد تا بتواند به طور دلخواه و در شرایط مورد نیاز از آن استفاده کند.

امروزه درصد قابل توجه ای از مردم و بخصوص جوانان از روش های مختلف هیپنوتیزمی استفاده می کنند تا بتوانند به اهداف خود برسند یا حداقل بتوانند بر استرسها و ترسهای خود غلبه کنند و بحرانها را با موفقیت سپری کنند.

وضعیت بین خواب و بیداری که یک وضعیت تغییر یافته نیز می نامند که نشان می دهد فرد در وضعیت عصبی طبیعی نیست این وضعیت خاص باعث شد تا جیمز برید انگلیسی در قرن نوزدهم این وضعیت را هیپنوتیزم نام دهد که معنای آن خواب مصنوعی می باشد.

به طور خلاصه هیپنوتیزم روشی کاملا طبیعی و شبیه به خواب است که در آن وضعیت ما می توانیم روی انسان تاثیر بگذاریم این تاثیر می تواند در جهت رفع مشکلات عصبی یا روانی باشد و یا می تواند در زمینه رفع مشکلات روان تنی بسیار موفق عمل کند و یا در کنار درمان پزشکی برای معالجه بیماریهای جسمانی از آن استفاده کرد.

در مقاله های بعدی  شرح خواهیم داد که از نظر عملکرد هیپنوتیزم و تاثیر آن روی سیستم عصبی و مغز چگونه خواهد بود.

 

تاریخچه هیپنوتیزم

همانطور که گفته شد از روزهای نخستین پیدایش بشر بر روی کره زمین انسان به طور طبیعی از روش های هیپنوتیزمی (البته نه به روش های امروزی و نه به صورتی که امروز از آن استفاده می کنند) استفاده می کرده. و می توان نمونه هایی از آن را در مراقبه ها پیدا کرد که به نوعی یک وضعیت ترانس یا خلسه را در فرد بوجود می آورد.

رفته رفته اشخاصی که نقش درمانگر را در اجتماعهای اولیه انسانی مثلا قبایل داشتند خیلی بیشتر از این روش استفاده می کردند تا بتوانند بیماریها را درمان کنند البته در کنار آن از داروهای گیاهی نیز استفاده می شده.

اما آثار مکتوبی که باستانشناسان از کتیبه ها و سنگ نوشته ها بدست آورده اند نشان می دهد که در حدود سه هزار سال پیش بسیار منظم تر از قبل از هیپنوتیزم در هند، جنوب ایران و مصر استفاده می کردند در آن زمانها از ابزاری چون آتش یا اجسام نورانی و براق برای بردن فرد به وضعیتهای هیپنوتیزمی استفاده می شده

این روش ها قرنها در قالب جادو مورد استفاده قرار می گیرد و امروزه شاهد آن هستیم که در بعضی از کشورها هنوز از این روش ها استفاده می کنند.

اما هیپنوتیزم مدرن در اواخر قرن هجدهم بوجود آمد در آن زمان درمانگری به نام فرانز آنتون مسمر (البته امروزه چند نفر دیگر در جهان از این نام استفاده می کنند).

مسمر درمانگری بود که روش مغناطیسم درمانی یا مانیتيزم استفاده این روش درمان تکیه بر مغناطیسم یا انرژی الکتریکی بشر دارد.

او دردرمان های خود از سنگ های مغناطیسی یا آهن ربا استفاده می کرد.

به این ترتیب همراه با پاس (حرکت دست) و استفاده از آهن ربا و  کلام سعی بر رفع بیماریها داشت.

روزی مسمر متوجه شد که سنگهای او خاصیت اهن ربایی خود از دست داده اند اما بیمار شفا پیدا کرده است او متوجه شد که کلام او تاثیر فوق العاده ای روی بیمار گذاشته و باعث بهبودی حال بیمار گشته در اینجا مسمر متوجه قدرت کلام و تلقین در رفع بیماریها گشت. او این نظریه خود را به جامعه عرضه کرد و علارغم رد شدن نظریه او در بین آکادمیسین های آن زمان اتریش و فرانسه به تدریج هیپنوتیزم در جامعه درمانگرهای قرن نوزدهم رواج پیدا کرد.

در زمان مسمر پذیرفتن هیپنوتیزم بعنوان یک روش درمانی از جانب پزشکان آن زمان بسیار مشکل بود.

به همین دلیل او به چند کشور اروپایی سفر کرد تا بتواند این روش را توسعه دهد و دهها مقاله در رابطه با روش خود ارایه داد او علی رغم مخالفتها توانست شاگردانی را هم جذب کند تا اینکه آکادمی علوم اتریش او را محکوم به جادوگری کرد.

در همین حال افراد مهمی چون شاركو فرانسوی و برید انگلیسی و

راهب مسیحی فاریا راه او را ادامه دادند اما هیپنوتیزم به صورت واقعی از زمان فروید پدر روانکاوی جهان توسعه پیدا کرد و روانکاوان و روانپزشکان به این روش برای درمان سریعتر مشکلات بخصوص روحي از آن استفاده کردند.

عدم شناخت کافی از عملکرد ذهنی انسان و هیپنوتیزم باعث شده که هنوز هم بسیاری از مردم دنیا به هیپنوتیزم بعنوان یک روش متافیزیک یا غیر طبیعی قلمداد کنند. این در صورتی است که وضعیت هیپنوتیزم یا ترانس یا خلسه یک وضعیت کاملا طبیعی در انسان است. در چنین وضعیتی که در مقاله های  دیگر به آن خواهیم پرداخت دسترسی ما به ضمیر ناخودآگاه راحت تر بوده و از آنجا که ضمیر ناخودآگاه بیشتر از هشتاد درصد از رفتارهای ما را بوجود میآورد و آنها را مدیریت میکند می توانیم از این طریق تغییرات رفتار را برنامه ریزی کنیم.

قبل از این اوج استفاده از هیپنوتیزم مدرن در سال های ۹۰ و ۷۰ میلادی بود در این سال ها نسل جوان به دنبال آن بود تا بتواند از استرس و فشاری که بر جوامع مختلف وجود داشت خود را رها کند دوران پس از جنگ جهانی که باعث بازسازی دنیا شده بود. در سال های ۵۰ میلادی به پایان رسیده بود و جنگ سرد آغاز شده بود. عملکرد سازمانهای جاسوسی بخصوص در اتحاد جماهیر شوروی سابق و نیز مشکلات روانی پس از جنگ جهانی دوم همراه با تحولات فرهنگی در اروپا که به نوعی غرب گریزی و تمایل به مکتبهای آرام بخش شرقی مانند یوگا دست در دست هم دادند تا هیپنوتیزم و بخصوص خود هیپنوتیزم جایگاه ویژه ای را در جوامع مختلف بدست بیاورد.

چرا هیپنوتیزم اریکسونی

همانطور که می بینید ما در این مقاله و مقالات دیگر مرتب از نام هیپنوتیزم و بلافاصله اریکسونی نام می بیریم.

قبل از هر چیز بهتر است به این موضوع پرداخته شود که بارها مراکز مختلف آموزش هیپنوتیزم سعی کردند تا نام دیگری را برای هیپنوتیزم پیدا کنند و آن را جایگزین کنند و این به آن دلیل بود که از

همان ابتدا هیپنوتیزم پدیده ای خاص و غیر طبیعی جلوه می کرد. شیوه را اسرار آمیز و حتی سحر آمیز میدیدند. شاید این برداشت برای تاثیر گذاری روی اشخاص بسیار خوب بود، اما رفته رفته با پیشرفت انسان و بالا رفتن سطح آگاهی بشر این پدیده و این حسی که از نظر برداشت از این نام دریافت می شد قبل از هر چیز ایجادگر تضاد سردرگمی در بین مراجعه کنندگان به این شیوه می شد.

بنابراین انگیزه ای ایجاد شد تا این شیوه تغییر نام دهد و به مراتب نامی علمی تر و مطابق با شرایط انسان امروز جایگزین کنند.

نامهایی که در بیست سال گذشته مورد استفاده قرار گرفتند تا جایگزین نام هیپنوتیزم گردد:

Etat Modifie: این نام را بسیاری از اشخاص که هیپنوتیزم اریکسونی انجام می دهند استفاده می کنند.

البته میلتون اریکسون خود از این نام برای کاری که بعنوان هیپنوتیزم انجام میداد استفاده می کرد. او معتقد بود که در وضعیت ترانس یا خلسه یک وضعیت تغییر یافته از هوشیاری بوجود می آید. زیرا سوژه

همچنان بیدار است اما وضعیت هوشیاری او تغییر یافته. این عقیده میلتون اریکسون در مقابل عقیده جیمز برید قرار می گرفت که هیپنوتیزم را خواب مصنوعی تعبیر می کرد و در آن زمان یعنی در قرن هیجدهم و نوزدهم فکر می کردند سوژه در وضعیت هیپنوتیزمی به خواب فرو رفته و در ضمن فکر می کردند تغییرات فقط در این وضعیت امکان پذیر است.

در حالی که امروزه دانشمندان به این نتیجه رسیده اند به محض قرار دادن سوژه در وضعیت آلفا از نظر عملکرد مغز ایجاد تغيير امکان پذیر است و در این وضعیت سوژه صرفا به خواب فرو نرفته است.

سالهاست هیپنوتیزم به معنای خواب مصنوعی، بعنوان یك رشته رفتار درمانی شناخته شده است. بوسیله هیپنوتیزم می توان تغییرات زیر بنایی در شخص بوجود آورد، در واقع عملكرد هیپنوتیزم بصورتی است كه با قرار گرفتن سوژه (شخص هیپنوتیزم شونده) در یك حالت نیمه خواب او را وارد حالت ترانس نموده و در این حالت با ضمیر ناخودآگاه وی ارتباط برقرار نموده و بوسیله تلقینهای پی در پی تغییرات مورد نظر را در رفتار شخص بوجود می‌آوریم .

متاسفانه در گذشته با وارد شدن افراد نامتخصص در این رشته و تبدیل آن به یك عمل نمایشی از اعتبار هیپنوتیزم بصورتی جدی در مجامع علمی كاسته شد به طوری كه دیگر به این علم فقط به عنوان یك وسیله نمایشی توجه می شد.

همچنین انجام هیپنوتیزم بوسیله افراد ناشی كه صرفا با مطالعه چند كتاب بدون هیچگونه آموزش علمی و عملی خود را هیپنوتیزور می نامیدند باعث شد تا اعتماد كه اولین شرط یك مشاوره موثر می‌باشد از سوژه صلب شود. عدم اعتماد مردم به جدیت این رشته و استفاده های نا بجای آن در نمایشات و موج تبلیغات منفی از طرف رسانه ها بوسیله وحشت انداختن در دل مردم با بیان قدرت هیپنوتیزم باعث شد كه از اعتبار این رشته در اروپا و آمریكا كاسته شود.

تا اینكه میلتون اریكسون یك نابغه در علم روانشناسی به اهمیت ارتباط با ضمیر ناخودآگاه در ساختار و پردازش رفتارهای فردی پی برد و خلاقیتی بس شگفت از خود بنیان گذاشت این تحول در زمینه رفتار معكوس یا تربیت معكوس راهی بود برای قرار دادن شخص در حالت ترانس، هیپنوتیزم یا خلسه بی آنكه سوژه را به خواب برند.

بلی او موفق گردید بدون خواب كردن سوژه بطور كلاسیك ارتباط را با ضمیر ناخودآگاه وی برقرار سازد. در هیپنوتیزم اریكسونی سوژه به ناگاه به یك نوع حالت بیداری ذهن دست میابد و ابطال بر رفتارهای ناپسند گذشته خود زده رفتاری دلخواه را جایگزین مینماید.

هیپنوتیزم اریكسونی در مدت زمانی كم چنان بزرگ در ذهن متخصصین و علاقه مندان به رشته های روان درمانی چه در مرتبه سوژه و چه در مرتبه عامل جای كرد كه امروزه این علم جایگاهی بسیار والا را كسب نموده است.

روش اریكسون چنان موثر است كه به ریچارد بندلر و جان گریندر این فرصت را داد تا با استفاده از اصول هیپنوتیزم اریكسونی علم ان ال پی را در جهان بنیان بگذارند.

مشاهده تجربیات فراگیران دوره های NLP در کانون ان ال پی اصفهان

تمرکز تقویت شده یا فوق تمرکز (Concentration Extreme) :

در همین سال ها عده ای دیگر از محققین وضعیت هیپنوتیزمی را یک وضعیت تمرکز فوق العاده می نامند زیرا در این وضعیت یعنی ترانس تمرکز سوژه روی موضوعی که به طرف آن هدایت می شود فوق العاده زیاد می گردد. این تمرکز می تواند یاد آوری یک موضوع هم باشد به طور کلی زمانی که ما روی یک موضوع متمرکز می گردیم به خودی خود ترانس ایجاد می گردد.

چند مورد ازكاربردهای هیپنوتیزم اریكسونی:

 

كاركردن با هیپنوتیزم اریكسونی همانند بازی با مكعب روبیك است كه بوسیله عامل و سوژه انجام میشود و این دو به اتفاق قسمتهای مختلف مكعب را می چرخانند تا با كنشها و واكنشهای خود به اتفاق فرم مرتب شده آن مكعب را ترتیب دهند.
این کانون افتخار دارد كه این هنر بزرگ را در سرزمین ایران اسلامی توسط بنیانگذار آن جناب دكتر كورش معدلی توسعه داده تا هموطنان هنر جو و حقیقت جو كه همواره بدنبال بهترین‌ها برای خود و برای همنوعان و هموطنان می‌باشند در این راه خود را باور نمایند .

1-   ترك اعتیاد به مواد مخدر

2-   لاغر شدن و بدست آوردن تناسب اندام

3-   كسب آرامش و بازیافت خواب

4-   تقویت دروس و تحصیل

5-   از بین بردن استرسها و اضطرابها

6-    موفقیت در ارتباطات عاطفی و خانوادگی

7-     تقویت نیروهای فكری و ذهنی

8-    باز یابی نشاط و امید

9-   موفقیت در كار

10-  جایگزینی خاطرات نامطلوب

11-  از بین بردن ترسها

12-  رفع بعضی از سردرد ها چنانچه ریشه فیزیولوژیكی و پاتولوژیكی نداشته باشد

13-  جوان ماندن

14-   تقویت شتابها و كیفیات ورزشی

میلتون اریكسون:

هیپنوتیزم اریكسونی یك همراهی و همكاری است بین سوژه و عامل و در این رابطه عامل قدم اول را برمیدارد. این همراهی در حالت ترانس انجام می‌گردد و ترانس یك پدیده كاملا طبیعی است.

منبع : کتاب هیپنوتیزم اریکسونی از دکتر کوروش معدلی

 

برای دیدن ویدئوهای هیپنوتیزم اریکسونی